Trường Sơn huyền thoại trong lời mời gọi hấp dẫn

Nhắc đến Trường Sơn, người ta nhớ ngay đến con đường huyền thoại – đường mòn Hồ Chí Minh, biểu tượng của ý chí quật cường, sự hi sinh thầm lặng và cả những chiến công vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Đây là con đường huyết mạch góp phần làm nên chiến thắng 30/4 giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Giữa mạng lưới giao thông chằng chịt của Trường Sơn và những cánh rừng già bạt ngàn, đường 20 Quyết Thắng thuộc huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình chính là một mạch máu quan trọng trong hệ thống giao thông chiến lược, nối Đông Trường Sơn với Tây Trường Sơn, mở ra một con đường huyết mạch dẫn đến tiền tuyến. Để giữ cho con đường thông suốt, hàng vạn bộ đội, thanh niên xung phong, công nhân giao thông, dân công hỏa tuyến đã bám trụ kiên cường, bất chấp bom đạn ác liệt.

Họ ngã xuống trên những trọng điểm rực lửa như Trạ Ang, dốc Ba Thang, A-ki, Cà Roòng, ATP (cua chữ A, ngầm Ta Lê và đèo Phu La Nhích) để giữ vững con đường. Chính vì vậy, tháng 3/1973, khi vào thăm cán bộ, chiến sĩ bộ đội Trường Sơn, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đứng trên trọng điểm ATP đã nói “Đường 20 xứng đáng là ‘một kỳ công, kỳ tích, kỳ quan’”.

5 trục dọc và 21 trục ngang của hệ thống đường Trường Sơn huyền thoại, đường 20 Quyết Thắng là trục ngang khốc liệt nhất trong toàn bộ hệ thống đường Trường Sơn. Với mật độ bom đạn trên 1km thuộc loại cao nhất. Trên tuyến đường xanh mãi tuổi 20 đó, hiện nay, có rất nhiều đền tưởng niệm liệt sĩ và bia đá khắc ghi kỳ tích làm nên con đường, hòa thành bản hùng ca Trường Sơn huyền thoại. Tuyến đường vẫn còn đó. Nó mang trong mình không chỉ dấu tích lịch sử mà còn cả vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ. Tuyến đường trở thành hành trình đầy cảm xúc dành cho những ai muốn khám phá và tri ân.

Hành trình tìm lại dấu ấn lịch sử

Một ngày cuối tháng Giêng, tôi ngược ngàn về hướng trùng điệp của Trường Sơn theo đường 20 Quyết Thắng. Ngay đầu thị trấn Phong Nha, nơi bắt đầu km0 của đường 20, chúng tôi dừng xe để dâng hương trước tượng đài thanh niên xung phong nằm bên trái đường, sau đó đến bến phà Xuân Sơn – nơi từng là tọa độ bị đánh phá ác liệt. Từ cuối năm 1966, nhằm “chia lửa” cho bến phà Xuân Sơn, đồng thời phục vụ cho việc vận chuyển sức người, sức của cho chiến trường miền Nam, bến phà B đã ra đời cách bến phà A (tức bến phà Xuân Sơn) khoảng 4km. Bến phà được vinh dự mang tên Nguyễn Văn Trỗi, nhằm noi theo tấm gương anh hùng bất khuất của anh trước kẻ thù.

Khu vực từ bến phà Xuân Sơn đến động Phong Nha có một hệ thống hang, lèn được cải tạo đảm bảo an toàn. Hệ thống gồm: hang Rục, hang Eo, hang Diêm, hang Hà Lời… và đặc biệt là động Phong Nha. Với khẩu hiệu “động là nhà, bến phà là trận địa”, bộ đội ta đã mưu trí sử dụng động Phong Nha chỉ cách bến phà Nguyễn Văn Trỗi 800m để làm nơi người trú ẩn, cất dấu kho tàng, hàng hóa, vũ khí, đạn dược, ca nô và phà an toàn sau mỗi đêm hoạt động ở bến.

Rời thị trấn Phong Nha. Bỏ lại những ồn ào, náo nhiệt sau lưng. Chúng tôi tiếp tục đi về phía Tây theo đường 20 Quyết Thắng để đến với các địa điểm như ngầm Trạ Ang. Đây từng là căn cứ của Binh trạm 14; Đền thờ Di tích Lịch sử Hang 8 Thanh niên xung phong – nơi ghi dấu sự hy sinh bi tráng của những thanh niên xung phong ở độ tuổi đôi mươi. Cách đó không xa là bia tưởng niệm Hang Cô Y tá. Đây là địa chỉ linh thiêng nhắc nhở hậu thế về lòng dũng cảm và sự tận hiến.

Các trọng điểm như Cà Roòng, ATP là nơi hàng nghìn chiến sĩ, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến đã ngã xuống để bảo vệ tuyến đường huyết mạch. Cũng tại đây, một ngôi đền đã được xây dựng để tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ Trường Sơn đường 20 Quyết Thắng, trọng điểm Cà Roòng – ATP. Ngôi đền vừa là nơi hội tụ anh linh liệt sĩ, vừa là nơi ghi dấu mốc lãnh thổ quốc gia. Đó cũng là địa chỉ để thế hệ trẻ như chúng tôi bái vọng, nhớ về Trường Sơn huyền thoại và công lao các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc.

Điểm cuối hành trình chúng tôi đến thăm là Cột mốc biên giới Việt – Lào 543, nơi đánh dấu sự hy sinh thầm lặng của các chiến sĩ biên phòng trong nhiệm vụ bảo vệ biên giới thiêng liêng của Tổ quốc.

Suốt 50 năm qua, đã có biết bao chuyến hành trình quay lại Trường Sơn của những cựu binh, những người đã từng vào sinh ra tử nơi đây. Họ tìm về để nhớ, để thắp nén hương tưởng nhớ đồng đội đã nằm lại giữa đại ngàn. Nhưng hầu hết đó là những chuyến đi đơn độc, lặng lẽ, chưa có một con đường du lịch nào được thiết kế bài bản để đưa mọi người đến với Trường Sơn một cách sâu sắc hơn, để thấu hiểu những mất mát, hy sinh và cả những giá trị lịch sử còn ẩn giấu.

Giờ đây, với hành trình “Đi tìm dấu ấn Trường Sơn huyền thoại”, du khách sẽ có cơ hội ngược dòng quá khứ, hòa mình vào không gian thiêng liêng của những di tích lịch sử trên tuyến đường 20 Quyết Thắng, một tuyến đường chạy giữa lòng di sản thiên nhiên thế giới Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. 

Trường Sơn – vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa nguyên sơ

Không chỉ mang trong mình những ký ức lịch sử hào hùng, Trường Sơn ngày nay còn là điểm đến thiên nhiên với những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn, những dòng suối trong veo len lỏi giữa những dãy núi trùng điệp. Hàng ngàn các hang động kỳ vĩ là những tuyệt tác của tạo hóa đang chờ đón du khách tham quan.

Một điểm nhấn không thể bỏ qua trên hành trình này là thác Bụt – một trong những thác nước đẹp nhất tại xã Thượng Trạch. Theo truyền thuyết, nơi đây từng là chốn tắm mát của các thiếu nữ Ma Coong trước khi tham gia lễ hội Đập trống – lễ hội lớn nhất của người Ma Coong vào mỗi rằm tháng Giêng nhằm cầu cho người dân một mùa màng bội thu.

Đến đây, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng dòng thác mềm mại đổ xuống từ những tầng đá rêu phong. Mà còn có cơ hội tìm hiểu về đời sống văn hóa của đồng bào Ma Coong, một trong những dân tộc ít người sống giữa đại ngàn Trường Sơn. Những bản làng nhỏ bé nép mình dưới thung lũng mờ sương. Những con suối lấp lánh ánh mặt trời sẽ mang đến cho du khách cảm giác bình yên, hoang sơ đến lạ kỳ.

Một hành trình, vạn cảm xúc

Hành trình khám phá đường Trường Sơn không chỉ đơn thuần là một chuyến đi về miền lịch sử. Đây còn là dịp để du khách hiểu hơn về những hi sinh thầm lặng, những mất mát to lớn của thế hệ cha anh. Nếu di tích quốc gia đặc biệt đường Trường Sơn đường Hồ Chí Minh có 46 điểm di tích thì riêng đường 20 Quyết Thắng có 6 di tích.

Giờ đây, trên đất Quảng Bình, đường 20 Quyết Thắng chỉ dài khoảng 70km nhưng dày đặc di chỉ lịch sử. Ở đó có những tượng đài, đền tưởng niệm, bia đá khắc ghi chiến công và sự hy sinh anh dũng của các anh hùng, liệt sĩ. Đây được coi là tuyến đường ngang linh thiêng nhất trong hệ thống đường Trường Sơn.

Con đường 20 Quyết Thắng hôm nay không còn tiếng bom rơi, đạn nổ. Mà thay vào đó là những đoàn xe du lịch, những đoàn khách tìm về để lắng nghe những câu chuyện một thời vang bóng. Nếu được đầu tư đúng mức, tuyến đường này có thể trở thành một tour du lịch “về nguồn” hấp dẫn, kết hợp giữa du lịch lịch sử, du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng.

Với những ai yêu thích khám phá và muốn tìm về cội nguồn, hành trình “Đi tìm dấu ấn Trường Sơn huyền thoại” là lời mời gọi đầy hấp dẫn. Mỗi bước chân trên con đường này không chỉ là một lần chạm vào quá khứ hào hùng, mà còn là cơ hội để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp của đại ngàn Trường Sơn, nơi những giá trị lịch sử và thiên nhiên giao hòa, để lại trong lòng du khách những xúc cảm không thể nào quên.

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng những ký ức về Trường Sơn huyền thoại vẫn còn đó. Nó lặng lẽ chảy trong từng tán rừng, từng dòng suối và những vết tích xưa cũ còn in hằn trên dải đất thiêng liêng này. Trường Sơn ngày nay đã khác xưa. Nhưng những câu chuyện về nó vẫn còn đó, lặng lẽ chờ người đến khám phá. Để lắng nghe và kể tiếp những điều chưa bao giờ lãng quên.