Dốc Ba Thang
ĐỊA ĐIỂM
Di tích lịch sử dốc Ba Thang tại Km19 trên Đường 20 Quyết Thắng, nằm trong khu vực Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, thuộc địa phận xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
SỰ KIỆN, NHÂN VẬT LỊCH SỬ, ĐẶC ĐIỂM CỦA DI TÍCH
Trong quá trình khảo sát, thiết kế, lựa chọn phương án làm Đường 20, dốc Ba Thang chính là điểm “chốt” được đưa ra bàn bạc, cân nhắc.
Dốc Ba Thang nằm ở Km19 là một dốc đá dựng đứng cao khoảng 400m, cheo leo nguy hiểm. Điểm khó khăn nhất trong việc mở Đường 20 qua dốc Ba Thang là phải san bạt mỏm núi đá với khoảng 10.000m3 có cả đá vôi cứng chắc.
Thực hiện phương án mở đường vượt dốc đi qua dốc Ba Thang, cắt ngang dãy núi đá tai mèo, đi qua vùng núi đá vôi hiểm trở, đi qua dốc dựng đứng, lực lượng công binh đã vượt qua nhiều khó khăn thách thức…
Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 10 Công binh – Bộ Tư lệnh 559, được giao nhiệm vụ mở đường qua dốc Ba Thang. Để chinh phục ngọn núi này, các chiến sĩ công binh đã phải đứng trên đỉnh của ba thang tre ghép lại, buộc mình hàng giờ vào sườn núi đá để choòng đục các lỗ bộc phá. Hết tốp này đến tốp khác, hết loạt này đến loạt khác, liên tục trong 15 ngày đục đá, nổ mìn thi công, với 900 lượng bộc phá, 9 tấn thuốc nổ, Trung đoàn 10 đã chiến đấu và lao động quên mình, “hạ gục” được dốc Ba Thang, thực chất là phá sập cả một mỏm núi đá tai mèo dựng đứng.
Trung đoàn 10 Công binh đã nhận được danh hiệu “Đơn vị chọc thủng Trường Sơn”. Đến đầu tháng 4/1966, Trung đoàn 10 – Bộ Tư lệnh 559, đã hoàn thành nhiệm vụ được giao, đào được 131.019m3 đá, đắp 52.089m3 đá, đào 171.982m3 và đắp 35.890m3 đất. Trung đoàn đã sử dụng 72.859 công, trong đó có 76,6% là công lao động trực tiếp trên mặt đường.
Sự kiện khai thông dốc Ba Thang là một kỳ tích trong lịch sử mở đường Trường Sơn của Bộ Tư lệnh 559.
Đường 20 được khai thông – Cửa khẩu Đông – Tây thứ hai đi vào hoạt động – đã rút ngắn cự ly vận chuyển vào Đường 9, hơn thế xe lại chạy được quanh năm.
XẾP HẠNG
Ngày 9/12/2013, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 2383/QĐ-TTg về việc xếp hạng Di tích Quốc gia Đặc biệt cho Di tích dốc Ba Thang.
HIỆN TRẠNG
Dốc Ba Thang qua nhiều lần cải tạo nâng cấp, nay người và xe đi qua đã thuận lợi hơn, không còn hiểm trở như ngày xưa. Vì chưa có bia di tích nên nếu không có chỉ dẫn thì người đi đường không thể nhận ra đâu là Di tích dốc Ba Thang. Cần xây dựng một bia di tích đánh dấu địa danh huyền thoại này.
